“Romeo & Zhulieta”, uverturë-fantazi e Piotr Iliç Çaikovskit; Koncerti për Violonçel dhe orkestër op.37 nga Erich Wolfgang Korngold; Koncert për violonçel dhe orkestër nga Thoma Gaqi; dhe Simfonia n.9 op.70 nga Dmitri Shostakoviç, janë veprat që do të shpalosen këtë të enjte në koncertin e Orkestrës Simfonike të Radio Televizionit Shqiptar.
4 veprat e mëdha, do të dhurojnë emocione të veçanta për publikun, i cili do të mund t’i shijojë sot në orën 19:00 në sallën e Teatrit të Operas dhe Baletit.
Ky koncert i Orkestrës Simfonike të RTSH, do te këtë dy të ftuar specialë, sikurse janë dirigjenti i mirënjohur Daniel Geiss dhe violonçelisti Alexis Descharmes.
Piotr Iliç Çaikovski- “Romeo & Zhulieta”, uverturë-fantazi
Romeo dhe Zhulieta, uvertura e Çaikovski vazhdon të jetë shumë e pëlqyer si pjesë koncertale. Tema e saj qendrore e dashurisë citohet shpesh sot në skenat romantike për filmin dhe televizionin. Vepra u shfaq premierë në Moskë dhe u rishikua dy herë, duke arritur formën e saj përfundimtare në 1880 (versioni i tretë u shfaq për herë të parë 1886)
Ideja për një pjesë që përdor historinë e Romeos dhe Zhulietës së William Shakespeare-it u sugjerua nga kolegu i vjetër dhe me përvojë i Çajkovskit, kompozitori Balakirev, i cili propozoi temën, temat e mundshme dhe një skicë të përgjithshme për veprën. Balakirev ishte disi kritik ndaj rezultatit – pasi Çajkovski në disa raste kishte ndjekur instinktet e tij dhe jo sugjerimet e Balakirev – megjithatë ai shprehu miratimin e kujdesshëm të pjesës në tërësi.
Në vend që t'i portretizojë ngjarjet e shfaqjes sipas rendit në të cilin ato ndodhin, Çajkovski paraqet një larmi karakteresh dhe humoresh, meloditë e të cilave ofrojnë kontrast muzikor efektiv. Vepra hapet me një melodi të qetë të klarinetës dhe fagotit që përfaqëson mikun e të dashuruarve, priftin e zymtë dhe reflektues Laurence. Muzika më pas ndryshon për të sugjeruar dhunën, me një temë kaotike për familjet e konfliktuara Kapuleti dhe Monteki. Më pas autori prezanton një melodi të re: temën e dashurisë të vetë Romeos dhe Zhuljetës. Ndërsa pjesa përparon, dashuria dhe dhuna ndajnë skenën me një ndjenjë urgjence në rritje derisa tema e dashurisë të riprodhohet plotë dramë, duke sugjeruar vdekjen e tyre tragjike.
Erich Wolfgang Korngold-Koncert për Violonçel dhe orkestër op.37
Korngold iu referua partiturave të filmit të tij si "opera pa këndim". Ai në fakt kishte kompozuar disa opera të suksesshme në Evropë, por në vitin 1932 Max Reinhardt e solli atë në Shtetet e Bashkuara për të aranzhuar muzikën për versionin filmik të Warner Bros të “A Midsummer Night's Dream “. Së bashku me Max Steiner , Korngold do të krijonte tingullin e filmit të shtëpisë Warner Bros në vitet 1930 dhe 1940.
Vepra e Korngold ndikoi shumë më autorët e mëpasshëm të muzikave të filmit, sidomos për “Star Wars” dhe “Superman” të John Williams.
Filmi “Deception”( 1946) ishte një melodramë me Bette Davis për një trekëndësh dashurie midis një pianisti, një violonçelisti dhe një kompozitori. Një element kyç në vazhdim është një koncert i kompozuar, për violonçelistin. Në mënyrë efektive është "interpretuar" në ekran nga aktori Paul Henreid, në një riprodhim të pararegjistruar nga Eleanor Aller (e cila ishte violonçelistja e parë në Warner Bros në 1939 dhe ishte anëtare e Kuartetit të Harqeve të Hollywood).
Thoma Gaqi- Koncert për violonçel dhe orkestër
Koncerti për violonçel dhe orkestër i autorit Thoma Gaqi është shkruar ne vitin 1978. Kjo vepër është në vazhdim të punës krijuese të autorit dhe dëshmon përpunimin e stilit mjaft personal të tij individual. Në sfondin harmonik, elementet kontrapuntike dhe ritmikën e përbërë vepra është e një modernizmi dhe në të njëjtën kohë e një veçantie mjaft origjinale. Virtuozizmi si i partit orkestral, si i atij solistik e bën një nga veprat më të vështira në interpretimin e duhur të repertorit koncertal shqiptar. Kjo vepër për shumë vite që nga krijimi i saj ka gëzuar një popullaritet ndër instrumentistët e brezave të ndryshëm dhe mund të thuhet se është një prej koncerteve më të bukur shkruar nga autorë shqiptarë.
Vepra është modale, duke trajtuar tematika me frymë kombëtare, por pa cituar asnjë vepër paraardhëse. Në pikëpamjen ritmike është një vepër e një kompleksiteti dhe modernizmi të madh.
Të shumta janë në vite interpretimet e mrekullueshme të solistëve të ndryshëm shqiptarë që kanë interpretuar këtë koncert, ku veçohet interpretimi i jashtëzakonshëm i violonçelistit Gjergj Antoniu.
Dmitri Shostakoviç- Simfonia n.9 op.70
Simfonia e Nëntë duhet të ishte një vepër gjigante, duke qenë arritja kurorëzuese e tre simfonive të Shostakoviç të frymëzuara nga Lufta e Dytë Botërore. E shtata përshkroi pushtimin e Rusisë nga nazistët dhe e teta u fokusua në vuajtjet e shkaktuara nga lufta dhe Beteja e Stalingradit. Secila nga këto dy vepra ishte mbi një orë e gjatë dhe kërkonte një orkestër të madhe. Ndryshe nga dy të mëparshmet, e nënta nuk zgjat më shumë se gjysmë ore dhe kërkon vetëm një orkestër të vogël klasike. Mbas simfonive 7 dhe 8 Shostakoviç ishte dyshuar për një frymë kundërrevolucionare dhe antisovjetike. Prandaj publiku priste një festë për nder të Stalinit për simfoninë 9. Por forma dhe orkestracioni i simfonisë përkthen një ndjenjë lehtësimi, një fitore mbi militarizmin, lumturinë e ushtarëve që më në fund të mund të kthehen në shtëpi.
Simfonia u dha premierë pas përfundimit të luftës, më 5 nëntor 1945 në Leningrad nga Evgeni Mravinski. Kjo e zemëroi Stalinin, i cili priste një apoteozë dhe madje kërkoi që pjesa të ishte në stilin e Simfonisë së Nëntë të Beethovenit (sipas titullit të kësaj simfonie). Kështu, kjo vepër thuajse i kushtoi jetën autorit të saj .
/rtsh.al/